Monofoniczna gramofonowa płyta testowa

Strona A

I. 1 kHz 0 dB = 10 cm/sek
II. Poziom -20 dB Częstotliwości: 1000; 40; 63; 125; 250; 500 Hz 1; 2; 4; 6,3; 8; 10; 12,5 kHz
III. Poziom - 20 dB. Płynnie zmieniana częstotliwość w zakresie od 40 Hz do 12,5 kHz.

Niniejsza płyta testowa przeznaczona jest dla wszystkich profesjonalnych i amatorskich użytkowników gramofonów monofonicznych. W ostatnich latach stale wzrasta popularność płyt i zwiększa się ilość urządzeń służących do odtwarzania. Jednocześnie poprawia się jakość płyt, gramofonów i wzmacniaczy. Zwiększa się różnorodność audycji zapisywanych na płytach. Płyty stały się nie tylko źródłem wrażeń muzycznych czy słownych służących rozrywce w szeroko pojętym sensie, lecz również powszechnie stosowaną pomocą naukową, używaną np. przy nauce języków obcych czy przy umuzykalnianiu. Postęp w dziedzinie techniki zapisu mechanicznego doprowadził jakość płyt do wysokiego poziomu. W tych okolicznościach nabiera szczególnej wagi problem jakości i sprawności technicznej sprzętu służącego do odczytu i odsłuchu płyt, a nawet właściwości pomieszczeń służących do tego celu. Płyta nasza przeznaczona jest właśnie do oceny wymienionych wyżej elementów, decydujących o ogólnym wrażeniu przy odtwarzaniu płyt, a przede wszystkim do sprawdzania gramofonów, wkładek adapterowych i wzmacniaczy, zarówno podczas ich produkcji, jak i podczas normalnej eksploatacji, czy przy naprawach. Przy wszelkich pomiarach, stanowi ona jednakże jedynie konieczny składnik zestawu pomiarowego, zawierającego jeszcze np. woltomierz lub urządzenie samo-piszące i ewentualnie mikrofon pomiarowy.

Przeznaczenie poszczególnych części płyty jest następujące:

Strona A

Część I - zapis 1000 Hz z poziomem "0” dB (odpowiada to amplitudzie wychylenia rowka lub igły odczytującej 16g, amplitudzie prędkości igły odczytującej 10 cm/sek albo 56 mm szerokości pasa świetlnego przy pomiarze metodą Buchmanna-Meyera) służy do określenia czułości adapterów i dobrania właściwego wzmocnienia wzmacniaczy odczytu. Dokładność określenia poziomu tego zapisu: ±0,5 dB. Rowek niemy następujący po tej części służy do pomiaru zakłóceń własnych urządzenia odczytującego. Poziom szumów na tym odcinku mieści się poniżej - 40 dB.
II część zawiera zapisy tonów prostych, o częstotliwościach zmiennych skokowo, nagrane z poziomem - 20 dB, z dokładnością ±1 dB.
III część zawiera zapis płynnie zmienianych częstotliwości w zakresie - 40 Hz - 12,5 kHz, przy stałości poziomu ±1 dB. Poziom tej części również - 20 dB. Oznaczone są częstotliwości: 100 i 8000 Hz. Części II i III wykonane są wg charakterystyki: 75-318-3180 usek, co oznacza następujące względne zmiany amplitudy wychylenia i prędkości rowka oraz igły odczytującej w funkcji częstotliwości, określone w stosunku do poziomu zapisu przy częstotliwości 1000 Hz, przyjętego za wielkość odniesienia.

Częstotliwość Hz:...Amplituda wychylenia dB:...Amplituda prędkości dB:
40...10,2...-17,8
63...8,2...-15,8
80...7,5...-14,5
100...6,9...-13,1
125...6,4...-11,6
250...5,3...-6,7
500...3,4...-2,6
1000...0...0
2000...-3,4...2,6
4000...-5,4...6,6
6300...-5,9...9,6
8000...-6,1...11,9
10000...-6,3...13,7
12500...-6,3...15,3

Pobierz stronę a (zapis testu gramofonu)

Strona B

I. a) 3 kHz b) 3,15 kHz Poziom -3 dB
II. Sygnały modulowane częsłotliwościowo. Poziom -10 dB
a) f = 800 Hz ± 100 Hz fm = 16 Hz
b) f = 5 kHz ± 200 Hz fm = 32 Hz
c) f = 125 Hz ± 20 Hz fm = 4 Hz
III. 100 Hz 1,57 cm/sek = -3 dB
IV. Rowek niemy

Część ta przeznaczona jest do badania charakterystyk częstotliwościowych całego toru odczytu lub samego adaptera. Częstotliwości zmieniane skokowo zostały dopasowane do analizatora "Brüel & Kjaer”. Zapis przy płynnie zmienianej częstotliwości umożliwia badania sprzętu połączone z automatycznym zapisywaniem charakterystyki. Przebiegi częstotliwościowe odczytywanych napięć zależeć będą od miejsca pomiaru i od stanu aparatury. Przy pomiarach na wyjściu wzmacniaczy odczytu powinno otrzymywać się płaską charakterystykę częstotliwościową, niezależnie od rodzaju urządzenia. Jeśli tak nie jest, należy wyregulować wzmacniacz przy pomocy pokręteł do regulacji wzmocnienia tonów niskich lub wysokich. Jeżeli taka regulacja nie wystarcza, świadczy to albo o złym stanie wzmacniacza, albo o złym stanie wkładki adapterowej. Przy pomiarach samych wkładek adapterowych, przebiegi krzywych zmian mierzonego napięcia w funkcji częstotliwości zależą od zasady działania wkładek. Dokładne charakterystyki wkładek określone są przez wytwórcę. Przy wkładkach magnetycznych i dynamicznych, gdy wielkość powstającego w nich napięcia zależy od prędkości igły odczytującej, przebieg napięcia na wyjściu wkładki powinien odpowiadać krzywej zmian amplitudy prędkości igły odczytującej w funkcji częstotliwości. Przy wszelkich typach wkładek piezoelektrycznych, w których wielkość powstającego napięcia zależy od amplitudy wychylenia igły, mierzone napięcie winno zmieniać się wg krzywej zależności amplitudy wychylenia od częstotliwości. W praktyce występują jednakże duże odchylenia od tych przebiegów teoretycznych.

Strona B

Część I a i b zawiera sygnały 3 kHz i 3,15 kHz, zapisane poziomem ok. -3 dB, przeznaczone do pomiarów prędkości obrotowej talerza gramofonu oraz do określenia stopnia nierówncmierności tych obrotów. Do pomiaru potrzebny jest specjalny miernik, np. TP 677 produkcji „ZRK" Dokładność zapisu tych częstotliwości ±2 Hz.
Część II zawiera sygnały modulowane częstotliwościowo. Mogą one być użyte do badania właściwości akustycznych pomieszczeń odsłuchowych, do dobrania właściwej lokalizacji głośnika itp. Żeby korzystać z tej części płyty potrzebny jest mikrofon, który umożliwi pomiar ciśnienia dźwięków o różnych wysokościach, powstających w różnych punktach pomieszczenia.
Część III zawiera zapis częstotliwości 100 Hz przy poziomie wzorcowym -3 dB, czyli 1,57 cm/sek z dokładnością ± 0,5 dB. Zapis ten, wraz z zapisanym dalej rowkiem niemym, stosowany może być do pomiaru poziomu zakłóceń wnoszonych przez silnik gramofonu i inne elementy całego urządzenia. Poziom zapisu wszystkich sygnałów określony został w dB w stosunku do poziomu zerowego. Poziom zerowy natomiast, dla dowolnej częstotliwości oznacza amplitudę prędkości większą lub mniejszą od wielkości 10 cm/sek, oznaczającej poziom zerowy przy częstotliwości 1 kHz, o ilość dB podaną w tablicy. Np. dla częstotliwości 100 Hz poziom zerowy oznacza amplitudę prędkości o 13,1 dB mniejszą niż przy częstotliwości 1000 Hz, czyli 2,2 cm/sek. Określenie „-3 dB” przy częstotliwości 100 Hz oznacza dlatego wielkość 1,57 cm/sek.

Źródło: na podstawie tekstu instrukcji monofonicznej płyty testowej "Muza" opracowanego przez mgr inż. Jerzego Jana Frenkla

Pobierz stronę b (zapis testu gramofonu)

Strona startowa

Elektroakustyka

Płyty testowe